THK UÇAK BİLMECESİ

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Orman yangınları ülkenin yarısından fazlasına yayılmışken parti, belediye, kurum, kuruluş gözetmeden herkesin seferberlik içerisinde yangınlarla mücadele etmeye çalışması önemli bir adım. Her şey çok iyi derken yangınla mücadelede havadan desteğin önemi herkesçe bilinen bir gerçek. Yangınların söndürülmesinde en büyük destek yangın söndürme uçakları ve helikopterlerine ait. Türk Hava Kurumu bünyesinde  yer alan uçakların teknik ekip ve bakım yetersizliği sebebiyle Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesine alınmaması yangınların söndürülmesinde  gereken başarıyı oldukça etkilemiş  görülüyor.

Envanterinde 9 Uçak Var

Türk Kurumu Envanterinde 6’sı aktif olmak üzere toplamda 9 uçağın olduğu kurum yetkililerince açıklandı. Fakat Tarım ve Orman Bakanlığı, ihalelerinde THK’yı devre dışı bırakmayı tercih etti. Sebep olarak da dışardan görüldüğü kadarıyla kurum yöneticilerinin ve devletin anlaşamıyor olması. Çünkü personel sayısı kurum bünyesinde oldukça fazla ve hem personel masraflarını karşılamak hem de uçak bakımlarını yaptırmak için ciddi bir bütçe gerekiyor. Sahipsiz bırakılan THK’nın yönetimi, ihalelerde olması gerekenin çok üzerinde tekliflerde bulunduğu için Orman Bakanlığı alternatif arayışına girdi.

 2019 yılında THK uçaklarının devreden çıkarılmasıyla orman yangınlarına karşı kazanılan başarıda büyük bir eksilme söz konusu. Altısı uçabilir dokuz uçağı olan THK’nın en son görev yaptığı 2018 yılında 5,3 bin hektar orman yanarken 2019’da 11,3 bin hektar, 2020’de ise 20,9 bin hektar ormanlık alan zarar gördü.

Kurum ve kişiler arasındaki tatsız rekabetin sonucunda ormanların ciddi zararlar görmesi herkesiderinden üzerken devlet yönetiminin Türk Hava Kurumu’nu revize edip yeniden faal bir hale getirmemesi içeride neler yaşandığını bilemediğimiz için muamma olarak kalıyor bizler için. Kötü yönetimin her iki kesimde de var olması neticesinde akciğerlerimize vurulan neşterle ölümden döndük ve bu kurumlar arası savaşlar sürdüğü sürece ciğerlerimizin sönmesi ve sonucunda ölümümüz kaçınılmaz olacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan: “Sıkıntıların temeli THK’nın filosunu ve teknolojisini yenileyememiş olmasıdır”

Yapılan eleştirileri “kısır çekişmelere meze yapma” girişimi olarak gören, Cumhurbaşkanı Erdoğan, kurumun filosunu ve teknolojisini yenileyemediğini söyledi. Peki ama devletin elinde olan bir kurum değil mi Türk Hava Kurumu? Hatta başına kayyum atanmadı mı?

Erdoğan, “Uçak konusundaki sıkıntıların temeli uzun yıllardır bu görevi yürüten THK’nin filosunu ve teknolojisini yenileyememiş olmasıdır. Buna rağmen 2021 yılında da artık hurda görünümüne bürünen bu uçaklardan 3’ü ile 18 helikopter THK ortaklığındaki bir şirketten kiralanmıştır. Ayrıca son yangınlarda çok işimize yarayan amfibi uçaklar ve filomuzdaki zafiyeti ortadan kaldırmaya çalıştık. Ukrayna, Rusya ve Azerbaycan ve son anda İran’dan gelen uçaklarla sayımız fiilen arttı. 6 uçak 13 uçağa çıkarılmıştır. Yangınların çoğu kontrol altına alınmıştır” dedi.

Havada uçağımız yok

Türk Hava Kurumu’na kayyum olarak atanan heyetin başkanı Cenap Aşçı kurum envanterinde bulunan Canadair CL-215 tipi uçakların havada olmadığını açıkladı.

Aşçı yaptığı açıklamada, “Bu uçakları 2018’e kadar Orman Genel Müdürlüğümüzün yangın söndürme operasyonlarında kullandık. Ancak 2010’dan sonra kurumda başlayan mali krizde bu uçakların yıllık bakımları yapılmamış. Ekipler Kanada’dan gelip bu uçaklara baktılar. Bir takım parçaların standart dışı olduğunu tespit ettiler. Onları tamamlamaya çalıştık. Bu uçaklarımızı 2020-2021 ihalelerinde kullanamadık. Uçakları kaldırmamız için 4 milyon dolarlık bir yatırım yapmamız lazım. Türk Hava Kurumu’nun yangın tecrübesini kullanmak için Rusya’dan uçak kiraladık” dedi.

Son ihale iptal edildi

Orman Bakanlığı 29 Ocak 2021 günü 5 uçak kiralamak üzere ihale açtı. 10 ton kapasite şartı konulan 3 uçak için yaklaşık maliyetin yüzde 12.70 üzerinde yüksek teklifler geldi. 5 ton kapasiteli 2 uçak için ise hiç teklif veren olmadı. 3 uçak için aşırı yüksek teklif geldiği, 2 uçak için hiç teklif verilemediği için ihalenin iptal edildiği açıklandı.

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ise şu açıklamaları yaptı

”Havada ne kullandığınız değil, yere ne kadar su attığınız önemlidir “diyen Pakdemirli, orman yangınlarında kullanılan “1 helikopterin, 1 uçak potansiyelinde su atabildiğini” ifade ederek açıklamasını şu sözlerle sürdürdü; “Şu an kullanılan son teknoloji amfibik uçakların su taşıma kapasitesi 12 tondur. Manavgat yangınında uçaklar etkili şekilde kullanılmıştır. Yangına müdahalede kullanılan helikopterlerin su taşıma kapasitesi de 10 tona kadar çıkmaktadır. Yani bizdeki 1 helikopter, 1 uçak potansiyelinde su atabilmektedir. Esasen havada ne kullandığınız değil, yere ne kadar su attığınız önemlidir. Böyle bakıldığında ’45 uçağımız var’ diyebiliriz”

Bakan Pakdemirli gazetecilere daha önce yaptığı açıklamada ise, bakanlığın envanterinde yangın söndürme uçağı ve helikopteri olmadığını, ancak bu yıl içerisinde uçak alımının tamamlanacağını söyledi.

Bakan Pakdemirli açıklamasında, şu anda yangın söndürmede Beriev BE-200 tipi uçağın kullanıldığını da söyledi. Farklı açıklamalardan yola çıkarak söz konusu 3 uçağın THK tarafından tedarik edilen Rus uçakları olduklarını anlayabiliyoruz.

THK uçakları bilmecesi çözülemiyor

Türk Hava Kurumu’nun elinde Kanada yapımı 9 adet uçak bulunuyor fakat yetkililerden uçakların ne durumda olduğu ve ne yapılacağı hususundaki tek ortak açıklama kurumun borçları yüzünden aksaklıklar yaşandığı. Geçmişte de birçok devlet kuruluşu bu tür bahanelere alet olarak batmaya mahkum edilmişti. Günümüzde de devletin tekelinde olan bazı kurumlar ilgilenilmediği için zor durumda. Bir kişilik işi beş kişi yaparak ve yöneticilerin bu olanlara göz yummasıyla birçok kurum batmadı mı?  Çaykur zarar etti, birçok şeker fabrikası zarar yıllarını zararla kapatıyor ve bunlar gibi onlarca kurum geçmişten beri kötü yönetim ve çıkar ilişkileri yüzünden ya battı ve kapandı ya da zarar ediyor gerekçesiyle birilerine devredildi. Her dönemde böyle süregeldi.

THK’ya 2019 yılında atanan kayyum heyetinin başkanı Cenap Aşçı, CNNTürk televizyonuna yaptığı açıklamada, kendilerinden önceki yönetimin uçakların bakımını yaptırmadığı için şu an kullanılamaz halde olduklarını, bu nedenle de uçak kiralandığını açıklamıştı.

Aşçı: “2010 yılından sonra başlayan mali krizde bu uçakların yıllık bakımları yapılmamış. Bu uçakların kurallara göre takılan, sökülen her parçasının standardize olması lazım. Üretici firma ile temas ettik. Kanada’dan gelip baktılar. Bir takım parçaların standart dışı olduğunu tespit ettiler. Onları tamamlamaya çalıştık.

“Bu uçakları kaldırmam için şu anda 4 milyon dolarlık bir yatırım yapmam lazım. 1,5 milyar borcu olan bir kurumun, almadığı bir ihaleye yatırım yapma şansı yok.” İfadelerine başvurmuştu.

Aşçı, kendisine yöneltilen sorulara verdiği yanıtlarda uçaklardan 6 tanesinin kullanılabilecek durumda olduğunu ifade etti. Kullanılamaz halde denilen uçakların 2018 yılına kadar yangın söndürmede başarıyla hizmet verdiğini de açıklamasına ekledi.

2015-2018 yılları arasında THK Merkez Denetleme Kurulu başkanlığını yapan Bayram Duman ise Halk TV’ye yaptığı açıklamada 9 uçaktan, 6’sının faal olduğunu ve diğerlerinin de masrafları karşılandıktan sonra faal hale getirilebileceğini söyledi.

Duman: “Uçaklar eski deniliyor ama bizim uçaklarımız, İspanya, Fransa, Almanya, İtalya, Yunanistan’ın kullandığı uçaklarla aynı kapasitededir.”

Cenap Aşçı da THK’nın envanterindeki uçakların 2018 yılına kadar Orman Genel Müdürlüğü’nün yangın söndürme operasyonlarında kullanıldığını doğrularken standart dışı denilen bu uçakların neden 2018 yılına kadar faal olarak kullanıldığı da ayrı bir muamma olarak kalacak gibi.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, son iki yıldır ihalelerde şartnameye minimum 5 bin litre su kapasitesi şartı koyduğu ve bu nedenle 4 bin 900 litre kapasiteli THK uçaklarının ihaleye katılamadığı iddiaları da gündemi meşgul ediyor.

Kayyum heyeti tarafından görevden alındığını söyleyen Bayram Duman yaptığı açıklamada, “Biz 100 litre yüzünden ihaleye alınmadık. 2020 ve 2021 yılında. ‘Uçaklarımız kullanılamaz’ deniliyor. Hayır, bu uçaklar her zaman kullanılabilir” dedi.

Aşçı da açıklamasında bu uçakların 2020 ve 2021 ihalelerine girmediklerini doğruladı ve sebebini de şunlara dayandırdı:

“Orman Genel Müdürlüğü ormanı hangi yöntemle, nasıl söndüreceğine karar verip ona göre teknik şartlarını hazırlar. Bizim teknik şartlarımız ve kapasitemiz yetmemiştir.”

Türk Hava Kurumu’nun yangın tecrübesini kullanmak için yurt dışından uçak kiralandığını ve bunların şu an kullanıldığını belirten Aşçı, “Türk Hava Kurumu’nun yangın tecrübesini kullanmak için geçen yıl Rusya’dan kiraladığımız 2 uçağı yangın söndürmede kullandık. Bu yıl için de 16 tane 2,5 tonluk helikopter, 2 tane 7,5 tonluk helikopter, 3 tane de uçağı kiraladık. Operasyonları biz yapıyoruz, bakımlarını biz yapıyoruz, pilotlar bizim emrimizde” dedi.

Aşçı, uçakların Rusya’dan kiralandığını söyledi.

THK uçaklarının saatlik maliyetinin 11 bin dolar olacağını söyleyen eski THK Merkez Denetleme Kurulu Başkanı Duman, 3 Rus uçağına günlük 1,3 milyon lira ödendiğini de öne sürdü.

Pilotlar işten çıkartıldı

Diğer bir konu da Türk Hava Kurumu’nun yangın söndürme araçlarını kullanacak tecrübeli pilotların 2019’da kuruma kayyum atanmasından sonra işten çıkarılmış olmaları.

Aşçı, pilotların işten çıkarılma gerekçesini:

“Pilotları çıkardık çünkü bu kurum borca batmış. Hiç iş yapmadan pilotları tutsaydım onların bana maliyeti 25 milyon lira olacaktı. Şu anda 25 milyon lira maliyeti uçuş yapmadan, bir ton su akmadan vermiş olacaktım.” Sözleriyle açıkladı.

Aşçı, 2019 yılında kayyum heyeti olarak atandıklarında kurumun “10 tane bankaya 1,5 milyar lira borcu olduğunu ve bu borçları yapılandırdıklarını” da ekledi.

Muhalefet ne dedi?

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, düzenlenen bir basın toplantısında, “2002’de 19 yangın söndürme uçağı, 19 da pilot vardı, neden şimdi yok? Nereye gitti?” sözleriyle Bakan Pakdemirli’nin “Envanterde yok” açıklamasına tepki gösterdi.

“Sorumsuzluğa bakar mısınız? Her yıl orman yangını olur ama beylerin envanterinde yok. 19 yıldır iktidardasın her yıl 1 tane alınsa 19 tane yangın söndürme uçağı olacaktı” diyen Kılıçdaroğlu konuşmasına şu sözlerle devam etti:

“Bizim ormanların yüzde 98-99’u kayalıklarda yani insanın, araçların ulaşamayacağı yerlerde. Bu da uçakların müdahale etmesi gerektiği anlamına geliyor.”

“THK ihaleye girmesin diye her türlü önlemin alındığını” da ileri süren Kılıçdaroğlu, “2002’de 176 bölgede orman yangını çıktı. THK hemen müdahale etti. 176 yerde orman yangını çıktığından kimsenin haberi bile olmadı.”

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “Nakdi yardım yapmak isteyen vatandaşlarımız da oldu” diyerek valiliğin bir banka hesabı açacağını duyurmasına da tepki gösteren Kılıçdaroğlu, “Topladığınız vergilere ne oldu? Her seferinde kampanya! Kampanyadan sonra toplanan paralara ne olduğunu da kimse bilmiyor. Böyle devlet anlayışı olmaz” dedi.

İYİ Parti lideri Meral Akşener de, “Beceriksizlikte bir dünya markası olan Tarım Bakanı’nı geçen sene de uyarmıştım. Bugün, yine uçak yok, yine müdahaleler yetersiz” diyerek tepkisini dile getirdi.