Kronik
Obstrüktif Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harfleri ile adlandırılan Koah
hastalığı, akciğerlerde bulunan ve bronş adı verilen hava keseciklerinin
tıkanması sonucu; solunum güçlüğü, öksürük ve nefes darlığı gibi şikayetlere
yol açan kronik bir hastalıktır.
Nefes
alma ile birlikte akciğerlere dolan temiz hava bronşlar tarafından emilir ve
temiz hava içerisinde yer alan oksijen, kan ile dokulara ulaştırılır. Koah
hastalığının oluştuğunda bronşlar tıkanarak akciğer kapasitesinin büyük oranda
azalmasına neden olur. Bu durumda alınan temiz hava akciğerlerden yeteri kadar
emilemez, dolayısıyla kan ile dokulara yeterli oksijen iletimi sağlanamaz.
Solunumla
beraber, solunum havasındaki oksijenin kana geçtiği, kandaki karbondioksitin
ise dışarı çıktığı yer solunum yollarının nihayetindeki alveol denilen
keseciklerdir. Kronik bronşit, alveollere giden ve bronş adı verilen hava
yollarının iltihaplanarak daralmasıdır.
Amfizem ise
bu hava yollarının ve keseciklerin parçalanması ve genişlemesi manasına
gelmektedir. Sonuç olarak solunumda alınan hava alveollere iletilemez ve
akciğerde kısıtlanarak kalır. İşte bu duruma KOAH adı verilir.
KOAH’ ın
akciğerde yarattığı değişiklikler diğer hastalıklara da sebep olabilmektedir.
Bu yüzden KOAH hastası olan kişilerde bu hastalığa Amfizem ve kronik bronşit
gibi tanılar da eşlik edebilir. KOAH hastalarının daha sık yakalandığı
hastalıklar arasında koronavirüs belirtileri enfeksiyonu da bulunmaktadır. Yapılan
araştırmalar sonucunda KOAH’ a sahip olan hastaların bu virüse daha fazla maruz
kaldığıdır.
Koah tanısı nasıl konulur?
Kişi sigara
içiyorsa uzun süreli nefes darlığı, öksürük ve balgam şikayetlerinin varlığı
Koah tanısı için yeterli görülür ancak kesin tanı için solunum
testi değerlendirmesi yapılmalıdır. Birkaç dakika içerisinde uygulanan solunum
değerlendirme testi, kişinin solunum cihazına derin nefes alarak üflemesi ile
gerçekleştirilir. Akciğer kapasitesi ve varsa hastalığın evresi hakkında
kolayca bilgi sahibi olunmasını sağlayan bu testi, özellikle 40 yaş üzeri
sigara kullanan kişilerin yılda en az bir kez yaptırması gerekir.
KOAH Belirtileri Arasında Şunlar
Olabilir:
Özellikle
fiziksel aktiviteler sırasında nefes darlığı
Hırıltı
Nefes
darlığı
Göğüste
sıkışma
Beyaz,
sarı veya yeşil renkli olabilen balgam
Siyanoz
(özellikle ağız, göz ve tırnak çevresinde ciltten mavimsi bir renk)
Sık
solunum yolu enfeksiyonları
Yorgunluk
Halsizlik
Depresyon
İstenmeyen
kilo kaybı (ileri aşamalarda)
Ayak
bileklerinde, ayaklarda veya bacaklarda şişme
Koah Hastalığının Evreleri:
Koah hastalığı şiddetine ve
ağırlığına göre 4 evreye ayrılır.
Hafif Evre:
Bu
aşamada hastalığın tanısı konmasında çoğu zaman zorlanılır.
Koah
hastalığı bu evrede kendini hafif seyirlerde gösterir.
Hızlı
yürüme esnasında arada tıkanma
Merdiven
çıkarken yorulma
Orta Evre:
Bu
evrede de hastalığın tanısını koymak kolay değildir.
Hızlı
yürüme esnasında genellikle tıkanma
Merdiven
çıkarken tıkanma
Rutin
işlerde daha çabuk yorulma
Gece
uykusu bu evreye kadar rahattır
Ağır Evre:
Bu
evrede hastalığın tanısı konulur.
Şiddetli
halsizlik
Merdiven
çıkarken çok zorlanılır
Geceleri
nefes darlığı sorunu bu evrede ortaya çıkar
Uyku
düzensizliği
4- Çok Ağır Evre:
Otururken
bile nefes darlığı yaşanır
Yürümede
zorlanmalar
İş,
okul gibi düzenli olarak gidilen yerlere gidilemez
Kıyafet
giyerken ve çıkarırken yorulmalar başlar
Şiddetli
terleme, morarma gibi sorunlar çıkar
Baş
ağrıları ve kalp çarpıntısı sorunları sıklıkla görülür
Kişi
evden çıkmak istemez
Aşırı
sinirlilik hali
Zayıflama
Halsizlik
yorgunluk
Hastalığın
ilerlemesiyle kalp yetmezliği ortaya çıkabilir
Koah Hastalığının Tedavisi
Hastalığı tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Etkisini azaltmak için bir takım tedavi yöntemleri mevcuttur;
Sigarayı, pipo, nargile gibi tütün ürünlerini bırakın.
Merdiven çıkmak yerine asansör tercih edin.
Düzenli yürüyüş ve egzersiz yapın.
Sağlıklı gıdalar tüketin.
Hafif yiyecekler tercih edin.
Dinlenerek iş yapın.
Zor işlerde yardım alın.
Dinlenerek çalışın.
Koah hastası kilolu ise kilo vermeli, zayıf ise ideal kiloya ulaşmalı.
Koşmak yerine doğada yürüyüş yapmayı edin.
Sigara içilen ortamlardan uzak durun ve evinizde sigara içilmesine izin vermeyin
Soba yerine doğalgaz tercih edin.
Eğer iş hayatınızı etkilemiyorsa, hava kirliliğinin az olduğu yerleri yaşam alanı olarak tercih edin.
